W tym roku obchodzimy 233. rocznicę uchwalenie Konstytucji 3 maja.
Zapraszam na krótką lekcję historii, przypominającą te pamiętne i doniosłe wydarzenia z roku 1791.
Konstytucja 3 Maja –
najstarsza ustawa zasadnicza w Europie
i druga na świecie
Majowe święto dla wszystkich Polaków dniem szczególnym.
Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowód pamięci o przodkach, którzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.
Posłowie zebrani na Sejmie Czteroletnim w Warszawie uchwalili
3 maja 1791 roku konstytucję.
Konstytucja miała ulepszyć ustrój i wzmocnić Rzeczpospolitą.
• Wprowadzała w miejsce elekcji (wyboru) króla, tron dziedziczny.
• Odbierała uprawnienia polityczne szlachcie, która nie posiadała majątku.
• Prawa zyskali mieszczanie, którzy mogli odtąd starać się o wysokie stanowiska w wojsku i Kościele.
• Najwyższa władzę sprawował sejm, na którym posłowie musieli podejmować decyzje większością głosów.
• Jeden poseł nie mógł zerwać obrad okrzykiem „liberum veto”.
• Utworzono rząd – Straż Praw z królem na czele.
• W trosce o bezpieczeństwo kraju szczególną uwagę zwrócono na wzmocnienie armii ( miała ona liczyć 100 tysięcy żołnierzy).
Twórcy Konstytucji 3 maja
Niestety nie udało się jej wprowadzić, ponieważ już 4 lata później nastąpił trzeci rozbiór Polski i nasz kraj na 123 lata zniknął z mapy Europy.
Konstytucja miała jednak wielkie znaczenie w czasach rozbiorów. Przypominała Polakom, co potrafili razem osiągnąć, była elementem pamięci narodowej.
Pierwsze obchody Konstytucji 3 maja odbyły się już rok po jej uchwaleniu. Podczas zaborów, w czasie II wojny światowej i w PRL były zakazane.
Święto Konstytucji 3 maja zostało zniesione w 1951 r. i przywrócone dopiero w roku 1990.
Małgorzata Kołodziejczyk